Grammar

मराठी व्याकरण 

खाली व्याकरणाचे विषय दिले आहेत त्यापैकी ज्या या विषयांच्या हायपरलिंक ऍक्टिव्ह असतील त्यावर लेखन आले आहे असे समजावे त्यावर क्लिक केल्यास त्या विषयांची माहिती असलेले पेज समोर येईल. विषया समोरील व्हिडिओ हा शब्द ऍक्टिव्ह असल्यास त्यावर व्हिडिओ तयार झाला आहे असे समजावे त्यावर क्लिक केल्यास तो व्हिडिओ समोर येईल.

व्याकरण याविषयी नुकतेच प्रकाशित केलेले लेख बघायचे असल्यास येथे क्लिक करावे.

व्याकरण अनुक्रमणिका

व्याकरण म्हणजे काय? What is Grammar?

व्याकरणाच्या शिक्षणाचे महत्त्व? Importance of learning Grammar?

व्याकरण कसे शिकावे? How to study Grammar

मराठी व्याकरणाचा इतिहास. History of Marathi Grammar

अक्षर- Letter
अक्षर, वर्ण, वर्णमाला, Letter and Alphabet, वर्णांचे प्रकार, Types of Alphabets, स्वर, Vowels, स्वरादी/ विसर्ग, स्वरांचे प्रकार, Types of Vowels, व्यंजन, Consonants, व्यंजनाचे प्रकार, Types of Consonants, चौदाखडी, उच्चार व व उच्चारस्थाने, Pronunciation and Origin of Pronunciations,अनुस्वार Nasal consonants/ vowels , जोडाक्षरे Conjunct consonants, 

शब्द- Words
शब्दांची निर्मिती, रचना, अकारविल्हे, Alphabetical Order.
समानार्थी शब्द, Synonyms, विरुद्धार्थी शब्द, Antonyms, शब्दांचे लिंग, Gender, वचन, Number, सामान्य रूपे, अंक, संख्या Counting Numbers. जोडशब्द compound word

शब्दसिद्धी- तत्सम शब्द, तद्भव शब्द, देशी शब्द, परभाषी शब्द, सिद्ध शब्द, साधित शब्द, उपसर्ग, Suffix, प्रत्यय, Prefix, उपसर्गघटित शब्द, Prefixed Words, प्रत्ययघटित शब्द, Suffixed Words, कृदंत, Gerunds, तद्धित, अभ्यास्त शब्द/ जोडशब्द- पूर्णाभ्यस्त, अंशाभ्यस्त, अनुकरण वाचक,

संधी- स्वरसंधी, विसर्गसंधी, व्यंजन संधी,

समास- सामासिक शब्द- प्रकार- अव्ययीभाव, तत्पुरुष, द्वंद्व, बहुव्रीही,

विभक्ती, cases, कारक,  प्रकार, अर्थ- कारकार्थ, उपपदार्थ,

शब्दांच्या जाती- Parts of Speech.
विकारी जाती, अविकारी जाती

नाम- Noun- सामान्य नाम, Common Noun, विशेष नाम, Proper Noun, भाववाचक नाम Abstract Noun,

सर्वनाम- Pronoun, पुरुष वाचक सर्वनाम- Personal Pronouns, प्रथम पुरुषवाचक, First Person, द्वितीय पुरुष वाचक, Second Person, तृतीय पुरुष वाचक Third Person,
दर्शक सर्वनाम, Demonstrative Pronoun, संबंधी सर्वनाम, Relative Pronoun, प्रश्नार्थक सर्वनाम, Interrogative Pronoun, अनिश्चित सर्वनाम, Indefinite Pronoun, आत्मवाचक सर्वनाम.

विशेषण- Adjective- गुण विशेषण, Adjectives of Quality, संख्या विशेषण, Adjectives of Number, सार्वनामिक विशेषण, साधित विशेषण

क्रियापद- Verb- धातू, Root, धातुसाधित, Participle, कर्ता, Subject, कर्म, Predicate,
प्रकार- सकर्मक क्रियापद, Transitive Verb, अकर्मक क्रियापद, Intransitive Verb, द्विकर्मक क्रियापद, उभयविध क्रियापद, संयुक्त क्रियापद, सहायक क्रियापद, Auxiliary Verb, सिद्ध क्रियापद, साधित क्रियापद, प्रयोजक क्रियापद, शक्य क्रियापद अनियमित क्रियापद, भावकर्तृक क्रियापद

क्रियापदाचे काळ- Tenses-
वर्तमान काळ- Present Tense, साधा वर्तमान काळ, Simple Present Tense अपूर्ण वर्तमानकाळ, Present Continuous Tense, पूर्ण वर्तमान काळ, Present Perfect Tense, रीति वर्तमान काळ
भूतकाळ- Past Tense, साधा भूतकाळ, Simple Past Tense, अपूर्ण भूतकाळ, Past Continuous Tense, पूर्ण भूतकाळ, Past Perfect Tense, रीती भूतकाळ
भविष्यकाळ- Future Tense, साधा भविष्यकाळ, Simple Future Tense, अपूर्ण भविष्यकाळ, Future Continuous Tense, पूर्ण भविष्यकाळ, Future Perfect Tense, रीती भविष्यकाळ.
आख्यात प्रत्यय, आख्यात विकार, आख्यात रूपे, काळ व अर्थ

क्रियाविशेषण अव्यय- Adverbs, कालवाचक क्रियाविशेषण, Adverb Of Time, स्थल वाचक क्रिया विशेषण, Adverb Of Place, रिती वाचक क्रियाविशेषण, Adverb Of Manner, परिमाण वाचक क्रियाविशेषण, Adverb Of Degree, सिद्ध क्रियाविशेषण, स्थानिक क्रियाविशेषण

शब्दयोगी अव्यय- Preposition- त्यांचे प्रकार, साधित शब्दयोगी अव्यये, विभक्ती वाचक शब्दयोगी अव्यय,

उभयान्वयी अव्यय- Conjunction- समुच्चय वाचक, Commulative, विकल्प वाचक, Alternative, न्यूनत्व वाचक, परिणाम वाचक, Elective, स्वरूप वाचक, कारण वाचक, उद्देश वाचक, संकेत वाचक

केवलप्रयोगी अव्यय- Interjection- व त्यांचे प्रकार.

वाक्य- sentence-
कर्ता, कर्म, वाक्याची रचना, Construction of sentence, वाक्याचे भाग- उद्देश्य, Subject part, विधेय Predicate part,
प्रकार- अर्थावरून- विधानार्थी वाक्य, Statement/Declaration, प्रश्नार्थी वाक्य, Interrogative sentence, उद्गारार्थी वाक्य, Exclamatory sentence, होकारार्थी वाक्य, Affirmative sentence, नकारार्थी वाक्य, Negative sentence, आज्ञार्थी वाक्य, Imperative sentence, स्वार्थी वाक्य, विद्यर्थी वाक्य, संकेतार्थी वाक्य
प्रकार- विधानांवरून- केवल वाक्य, Simple sentence, मिश्र वाक्य, Complex sentence, संयुक्त वाक्य Compound sentence.
वाक्यांचे प्रयोग- कर्तरी प्रयोग, कर्मणी प्रयोग, भावे प्रयोग, मिश्र प्रयोग
वाक्यांचे  रूपांतरण, Transformation, वाक्य पृथक्करण, Analysis of sentence, वाक्य संश्लेषण, Synthesis of sentence

भाषासौंदर्य-
वृत्त, छंद- Metre-
मात्रा, गण, यती, लघू, गुरू
मात्रावृत्त- दिंडी, आर्या, पादाकुलक, उद्धव, बालानंद, चंद्रकांत, सूर्यकांत, साकी, फटका, अक्रूर, केशव करणी, मुद्रिका, नववधू, प्रणय प्रभा, जीवन लहरी
अक्षरगणवृत्त- इंद्रवज्रा, उपेंद्रवज्रा, उपजाती, भुजंगप्रयात, द्रुतविलंबित, वसंत तिलका, मालिनी, शिखरिणी, मंदाक्रांता, पृथ्वी, हरिणी, शार्दुलविक्रीडित, स्त्रग्धरा, मंदारमाला, सुमंदारमाला
छंद- ओवी, अभंग, अनुष्टुभ, मुक्तछंद

शब्दशक्ती- अभिज्ञा, लक्षणा, व्यंजना,

काव्याचे गुण- प्रसाद, माधुर्य, ओज

रस- स्थायीभाव व रस,
स्थायीभावांचे प्रकार- रती, Love, उत्साह, Energy, शोक, Sorrow, क्रोध, Anger, हास, Mirth, भीती, Terror, जुगुप्सा/ कंटाळा, Disgust, विस्मय, Astonishment, शम/ शांती. Tranquility.
रसांचे प्रकार- शृंगार, Romance, वीर, करुण, रौद्र, Fury, हास्य, Comedy, भयानक, Horror बीभत्स, Disgust, अद्भुत, Wonder, शांत Peace.

अलंकार- Figure of speech-
शब्दालंकार- अनुप्रास, Alliteration, यमक, Rhyme, श्लेष. Equivoque,
अर्थालंकार- उपमा, Simile, उत्प्रेक्षा, रूपक, Metaphor, व्यतिरेक, Oxymoron, अनन्वय, भ्रांतिमान, ससंदेह, अतिशयोक्ती, hyperbole, अर्थांतरन्यास, स्वभावोक्ती, अन्योक्ती, पर्यायोक्त, विरोधाभास, असंगती, सार, व्याजस्तुती, व्याजोक्ती, चेतनगुणोक्ती

कवितेचे रसग्रहण- Appreciation- रचना, भावना, कल्पनाविलास, विचार सौंदर्य, काव्य गुण, काव्य घटक, नादमाधुर्य, चाल, अलंकार, काव्यप्रकार इत्यादी.

शुद्धलेखन- Orthography-
विरामचिन्हे, punctuations, अनुस्वार, र्‍हस्व, दीर्घ, इंग्रजी शब्दांचे देवनागरीत लेखन, सामान्य रूपे, लिंग- वचन- काळ यानुसार होणारे शब्द बदल, इतर भाषांचा परिणाम, उच्चारामधील अस्पष्टता, जोडाक्षरे, शब्दसंक्षेप/ संक्षिप्त रुपे Abbreviation.